Ο όρος φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο παθήσεων που προκαλούν φλεγμονή του πεπτικού συστήματος. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn. Πρόκειται για τις δύο κύριες μορφές φλεγμονωδών παθήσεων που πλήττουν διαφορετικές περιοχές του εντέρου. Παραλλαγή της ελκώδους κολίτιδας αποτελεί η μικροσκοπική κολίτιδα, η οποία προκαλεί φλεγμονή του εντέρου που είναι ανιχνεύσιμη μόνο με μικροσκόπιο.

Τόσο στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας όσο και της νόσου του Crohn δεν υφίστανται ξεκάθαρα αίτια τα οποία συντελούν στην εμφάνισή τους. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει σε αρκετές περιπτώσεις η εκδήλωση διαταραχής στο ανοσοποιητικό σύστημα εξαιτίας της αντίδρασής του σε βακτήρια που εντοπίζονται στην περιοχή του εντέρου. Ορισμένες φορές οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου προκύπτουν εξαιτίας της ύπαρξης ενός ιού, τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να καταπολεμήσει, επηρεάζοντας σημαντικά την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Παράλληλα, άτομα που διαθέτουν οικογενειακό ιστορικό εκδήλωσης φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν κι αυτά με τη σειρά τους τη συγκεκριμένη πάθηση. Οι κακές διατροφικές συνήθειες σε συνδυασμό με τη χορήγηση αντιβιοτικών από νεαρή ηλικία προκαλούν υπερβολικές αντιδράσεις στο έντερο, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη φλεγμονής. Ωστόσο, οι συγκεκριμένοι παράγοντες στην πλειοψηφία τους απλά εντείνουν τα συμπτώματα των φλεγμονοδών παθήσεων του εντέρου και δεν ευθύνονται για την εμφάνισή της.

Ως προς τα σημεία που πλήττει η κάθε μία από τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει το παχύ έντερο και το ορθό. Η ασθένεια προκαλεί οίδημα και μικροσκοπικές ανοιχτές πληγές, ή έλκη, στην επιφάνεια της επένδυσης του παχέος εντέρου ή του ορθού. Τα έλκη μπορεί να παρουσιάσουν αιμορραγία ή και έκκριση πύου. Με την ελκώδη κολίτιδα, υπάρχει μια συνεχής περιοχή που παρουσιάζει βλάβη κατά μήκος του παχέος εντέρου και του ορθού.
Η νόσος του Crohn μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του πεπτικού συστήματος, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Προσβάλλει συχνότερα το λεπτό έντερο και το άνω μέρος του παχέος εντέρου.

Τα συμπτώματα των φλεγμονοδών παθήσεων του εντέρου είναι συχνά παρόμοια είτε πρόκειται για ελκώδη κολίτιδα είτε νόσο του Crohn. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν διάρροια, η οποία εμφανίζεται συχνά υδαρής στη νόσο του Crohn ή αιματηρή στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας. Παράλληλα, εκδηλώνεται έντονος ή χρόνιος πόνος στην κοιλιά, απώλεια όρεξης, που οδηγεί σε απώλεια βάρους, κούραση, πυρετός, αιμορραγία από το ορθό, πόνος στις αρθρώσεις και δερματικά προβλήματα, όπως εξανθήματα.
Τα συμπτώματα μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά, ενώ παρουσιάζουν εξάρσεις και υφέσεις.